Trabzon’un Ortahisar ilçesi Tabakhane Vadisi’nde Büyükşehir Belediyesi’nin pazaryeri ve otopark projeleri inşaatlarında surun doğusu ile Kuzgundere Vadisi’nde yapılan kazı çalışmasında 2 yıl önce ortaya çıkan Roma ve Bizans Dönemi’ne ait yapılar o dönemde koruma altına alınırken, daha sonrak gereken ilginin gösterilmediği gözlendi.
Büyükşehir Belediyesi’ne ait otopark inşası öncesi arkeojeoradar ve sismik çalışmalarla tespit edilen kalıntılar için müze tarafından yapılan sondaj kazı çalışmasında antik Roma rıhtım yapıları, kale koruma amaçlı hendek duvarı ve anıtsal yapılara ait toprak altı kalıntılarla Trabzon’un tarihi geçmişi bir kez daha gün yüzüne çıkmıştı. Otopark alanında 5 farklı noktada yapılan sondaj kazı çalışmasında ortaya çıkan M.Ö. ve sonrası Roma dönemine ait yapılar nedeniyle otoparkın çevresi kapatılarak güvenli hale getirilmişti. Büyükşehir Belediyesi tarafından açık hava müzesine dönüştürüleceği belirtilen alanın son hali ise görenleri üzdü. Roma Dönemi’ne ait yaklaşık 2 bin yıllık tarihi kalıntılar otopark inşaatı sonrasında gereken ilgi gösterilmeyince otlarla kaplandı.
"Otlarla büyümüş sahanın temizlenerek restorasyonla birlikte Trabzon’a kazandırılmasını bekliyoruz"
Büyüyen otların temizlenerek restorasyonla birlikte Trabzon’a kazandırılmasını beklediklerini belirten Doğal ve Tarihi Değerleri Koruma Derneği Başkanı Prof. Dr. Coşkun Erüz,
“Trabzon’un Pazarkapı ve Tabakhane Vadisi’nin bulunduğu bölgede özellikle Kadınlar Hali’nin yapıldığı alanda yapılan kazılar sırasında Trabzon’un 2 bin 500 yıllık tarihi antik kalesi, kanal ve içerisindeki rıhtımı ortaya çıkmıştı.
Çıkan rıhtım bize Roma ve öncesine ait kalıntı olduğunu müze uzmanları tarafından belirtilmişti. Kadınlar Hali’nin kazısı sırasında o bölgede arkeolojik kazı yapıldı ancak Kadınlar Hali’nde çıkan kalıntıların devamı olan ve Zağnos, Tabakhane Vadisi köprünün alt kısmında ana yolun üst kısmında olan kısmı sadece sondaj kazılar yapılıp bırakılmıştı. O alan aslında Trabzon için antik çağa açılan Roma, Bizans ve daha öncesine ait en az 2 bin 500 yıldır kalesi ve limanı olan antik kentlerden birisi. Pazarkapı’da çıkan kalıntılar da onların göstergesi.
Dolayısıyla o alanın bir an önce yapılan arkeolojik kazının devam ettirilip bütüncül olarak tüm tarihi hendeğin, rıhtımın antik kaleden kalan ve çıkan malzemeler aynı zamanda antik dönemdeki ticari merkezin kalıntılarını açığa çıkartılıp açık hava arkeopark olarak bir an önce düzenlenmesi talebi tarafımızdan ve Trabzon kamuoyu tarafından yapılmıştı. Buna istinaden Trabzon Büyükşehir Belediyesi desteği ile orada müze tarafından bir kurtarma kazısı yapıldı.
Şu anda bildiğimiz kadarıyla restitüsyon yapıldı. Aslında orada yeraltı su hareketleri var. Zemin kısmı kum olduğu için kalenin altından giden su hareketleriyle de maalesef kum hareket ediyor ve tarihi yapıların deforme olma ihtimali çok yüksek. Çünkü su harekete çok fazla bir de o bölgede giden sular maalesef temiz su değil yağmur değil atık sularda o bölgeye dolabiliyor. Dolayısıyla tarihi yapıların zarar görmesine sebep olma ihtimali çok yüksek.
O nedenle bir an önce oradaki kazının tamamlanıp yapılmış olan restitüsyon projesine göre restorasyonunun yapılmak suretiyle Pazarkapı ile çarşı arasındaki o geçidin tarihi dokunun gün yüzüne çıkarılması ve bir an önce arkeopark haline getirilmesi gerekiyor. Bunu da yapacak olan Büyükşehir Belediyesi yapılmış olan projenin bir an önce faaliyete geçirilip oradaki otlarla büyümüş sahanın temizlenmesi ve kazının yapılarak restorasyonla birlikte oranın Trabzon’a kazandırılmasını bekliyoruz” dedi.
