15-17 Eylül 1924 tarihlerinde Trabzon'a ilk ziyaretini yapan Mustafa Kemal Atatürk, Soğuksu mahallesinde yaptığı gezintide çam ormanları içinde Kostantin Kabayanidis tarafından 1890 yılında yazlık olarak yaptırılan köşkü beğendi. 1930 yılında Trabzon Özel İdaresince tescil edilerek İl Daimi Encümeninin 18.5.1931 tarih ve 361 sayılı kararıyla Mustafa Kemal Atatürk'e ‘temlik' edilen köşkün tapusu ve anahtarı Trabzon'da oluşturulan bir heyet tarafından Atatürk'e teslim edildi.
10-12 Haziran 1937 tarihlerinde Trabzon'u tekrar ziyaret ettiğinde bu köşkte 2 gün konaklayan Atatürk, vasiyetini burada hazırladı. Müzede, 19. yy sonu ile 20. yy ait, mobilyalar, porselenler, halılar ve Atatürk'e ait tablolardan oluşan etnografik nitelikli 344 adet eser sergilenirken, Atatürk Köşkü için Trabzon Büyükşehir Belediyesi tarafından bir proje hazırlandı. Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu Müdürlüğü tarafından onayı verilen restorasyon projesi ihale aşamasına gelirken, köşkün dış ve iç cephesinde iyileştirme çalışmaları yapılacak. 2013 yılında da restorasyona alınan Atatürk Köşkü'nün içerisinde bulunan eşyalar ise bilimsel yöntemlerle incelemeye alındı.
“Köşkte yer alan perdeden halıya, mobilyadan avizeye kadar tüm malzemeler bakım ve onarıma tabi tutuluyor”
Restorasyon çalışmaları 2023 yılında Cumhuriyetin 100. yıldönümüne kadar bitirilmesi hedeflenirken, restorasyon çalışmaları ile ilgili açıklamalarda bulunan Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu, yapının tarihindeki en kapsamlı ve en titiz restorasyon çalışmasını yaptıklarını söyledi. Köşkte yer alan perdeden halıya, mobilyadan avizeye kadar tüm malzemelerin bakım ve onarıma tabi tutulduğunu kaydeden Zorluoğlu, “Atatürk Köşkünün restorasyon çalışmaları geçtiğimiz sonbaharda başlamıştı. Çok uzun bir proje, kurul süreci yaşadık. Akabinde de iyi bir projeyle ihalesini yaptık. Bu işleri bilen bu alanda geçmişte çok ciddi çalışmalar yapmış olan bir yüklenici işi gerçekleştiriyor. Aynı zamanda oluşturduğumuz teknik kurul bir taraftan üniversiteden hocalarımız bir taraftan da belediyeden uzman arkadaşlarımızın üyesi olduğu teknik kurul burayı her aşamada takip ediyor ve buranın aslına uygun bir şekilde restore edilmesi noktasında büyük bir gayret içerisindeyiz. Nasip olursa en geç önümüzdeki yıl sonbaharda Eylül ayında bütünüyle tamamlayıp hizmete açmak istiyoruz. Bu bizim son tarihimiz arkadaşlarımızın gayretiyle ben bu tarihin biraz daha öne çekilebileceğini ve turizm sezonunun başında olmazsa bile bir bölümünün buranın ziyaretçilerle buluşacağına inanıyoruz. Gerçekten bu yapının tarihindeki en kapsamlı ve en titiz restorasyon çalışmasını yaptığımız iddiasındayız. Burayı önceki restorasyonlardan bir başka özelliği de aynı zamanda içerisindeki tüm taşınır malzemeyi de bakım onarımını yapacak şekilde çıkardık ve Ankara'da uzman bir kişi ve kurum taşınır malzemenin bakım onarımını yapıyor. Yani perdesinden halısına kadar mobilyasından avizesine kadar her yönüyle taşınır malzemelerde bakım ve onarıma tabi tutuluyor. Başka bir yenilik olarak ta tamamlandığında engelli kardeşlerimizin erişimine de uygun hale getirilecek bu şekliyle de engelli vatandaşlarımız Atatürk Köşkünü rahatlıkla gezebilecekler” dedi.
“Hedefimiz Cumhuriyetimizin 100. yıldönümüne yetiştirmek”
Restorasyon çalışmalarını Cumhuriyetin 100. yılına yetiştirmeye çalıştıklarını ifade eden Zorluoğlu, “Hedefimiz Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 3 kez Trabzonumuzun ziyaretinde geldiği ağırlandığı ve son ziyaretinde konakladığı yine 1937'deki son teşriflerinde bütün mal varlığını Türk milletine bağışladığı o ünlü vasiyetnamesini yazdığı bu yapının aslına uygun bir şekilde çok daha estetik ve konforlu bir halde inşallah Cumhuriyetimizin 100 yılında buranın yeniden hizmete açılması” diye konuştu.
İhale bedelinin 20 milyon TL'yi aştığını ifade eden Zorluoğlu, “Buranın ihale bedeli 10 milyon TL civarında artı KDV. Bunun içerisinde mefruşatla ilgili onarımlar yok. Onu da saydığımızda herhalde bitirdiğimizde 20 milyonu aşan bir restorasyon bedeli ödemiş olacağız. Şu ana kadar bu şekilde bu kadar kapsamlı bu kadar titiz içerisindeki eşyalarında boşaltıldığı ve eşyalarında bir onarıma tabi tutulduğu bahçesinin de dikkate alındığı aydınlatmasının dikkate alındığı bir kapsamda bir restorasyon olmamıştı. Orada var olan bu binayla özdeşleşmiş Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ziyaretlerini simgeleyen bütün eşyalar, yazılar, tabelalar v.s çok daha bakımı yapılarak çok daha estetik bir şekilde tekrar yerine konacak” ifadelerini kullandı.
