Karadeniz Teknik Üniversitesi öğretim üyeleri Jeofizik Mühendisliği Bölümünden Prof. Dr. Hakan Karslı ile Deprem ve Yapı Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, ‘Doğu Karadeniz’de Deprem Gerçeği’ni değerlendirdi.
YouTube’de yayın yapan KTÜ TV’de Gündem Özel Programında konuşan Prof. Dr. Karslı ile Prof. Dr. Altunışık, Trabzon ve bölgede deprem gerçeğine dikkat çekti.
Programda ilk olarak konuşan Prof. Dr. Karslı, bölgede deprem tehlikesinin 2 kat arttığına dikkat çekti. Karslı, “Doğu Karadeniz bölgesinin depremselliğini belirleyen en önemli faylardan biri Kuzey Anadolu Fay Hattı’dır. Bu fay hattı, bölgemizin güneyinde yer almaktadır.
DOĞU KARADENİZ FAYI
Son 30-40 yıl içinde Karadeniz’de yapılan çalışmalar sonucunda "Karadeniz Fayı" olarak adlandırılan, kuzeyden güneye doğru Anadolu coğrafyasının altına dalan ve güneyden kuzeye doğru da dalan kısmın yüzeyine bindiren ‘Karadeniz Fayı’ var. Karadeniz fayının üzerinde depremler olduğunu görüyoruz.
Ayrıca, Kuzeydoğu-Güneybatı uzanımlı Rize, Trabzon ve Ordu fayları da bulunmaktadır. Tüm bu sismotektonik yapılar, Doğu Karadeniz bölgesinin depremselliğini belirleyen unsurlardır.
Bu duruma baktığımızda, kuzeyden yaklaşık 140-150 km güneye doğru inildiğinde ve Doğu Karadeniz olarak sınırlanan, Sinop’a kadar olan bölge incelendiğinde yoğun bir deprem aktivitesinin olduğu görülmektedir. Bölgedeki sismik aktivitenin yoğunluğu dikkat çekmektedir.
20 YILI AŞKIN VERİLERLE DEPREM TEHLİKE HARİTASI OLUŞTURULDU
Doğu Karadeniz Bölgesi, depremsellik açısından 4. derece deprem bölgesi olarak belirlenmişti. İnşaat mühendislerinin yapı tasarımında kullandığı bir tehlike değeri, yani ivme değeri, genellikle 0.1G seviyesindeydi.
Ancak, yaklaşık 20 yılı aşkın süredir biriktirilen veriler ve uygulanan yeni yöntemler sonucunda, bölgeye yönelik bir deprem tehlikesi haritası oluşturulmuştur.
Bu haritaya göre, Doğu Karadeniz bölgesinin deprem tehlike değerinin minimum değerde en az iki kat arttığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla, bölgemizin depremselliğini değerlendirirken tüm bu sismotektonik yapıları göz önünde bulundurmak gerekmektedir” dedi.
İNŞAATLAR İÇİN DEPREM HARİTASI KULLANILARAK BELİRLİ İVME DİKKATE ALINIYOR…
Deprem ve Yapı Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık ise, “2018 yılında Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ile birlikte Türkiye’deki kritik noktalardaki ivme değerleri değişti. Trabzon ilini ele aldığımızda, bir inşaat mühendisi olarak bu ilde bir betonarme yapı tasarlarken, deprem haritasını kullanarak belirli ivme değerlerini dikkate alıyoruz.
Ortalama bir zemin sınıfı için, yani "ZC" olarak adlandırılan, ne çok iyi ne de çok kötü bir zemin sınıfında, Yani bizim bir betonarme binayı Trabzon'da çözerken dikkate aldığımız ivmeler 0.204 G seviyesinde. G demek 0.2 G Yerçekimi yemesinin 0.2 katı diyebiliriz Kahramanmaraş depremlerinde kaydettiğimiz ivmeler 1.3G lere kadar gelmiş durumda yani bizim burada beklediğimiz ivmeler belirli seviyede düşük ivmeler..
BEKLENEN YERLERDE DEPREMLER OLDU
Deprem haritalarında kırmızıyla gösterilen yerler, depremlerin gerçekleştiği noktaları; yeşille gösterilen yerler ise depremlerin oluşmasının beklendiği bölgeleri işaret eder. Örneğin, Van depremi, Kahramanmaraş depremleri ve Elazığ-Malatya depremlerinin meydana geleceği noktalar önceden biliniyordu ve bu bölgelerde depremler gerçekleşti. Marmara, Akdeniz ve Ege bölgeleri ise keza aynı. Aynı şekilde, Erzurum, Erzincan ve Bingöl bölgeleri sismik boşluk olarak tanımlanmakta, yani burada henüz oluşmamış ancak potansiyel depremlerin beklendiği alanlar bulunmaktadır.
D. KARADENİZ’İN DEPREMSELLİĞİNDEN BAHSEDERKEN…
Trabzon’un veya Doğu Karadeniz Bölgesi’nin depremselliği konuşulurken, illa ki Trabzon, Rize, Giresun ya da Artvin’de deprem olması gerekmez. Kahramanmaraş depremlerinde elde ettiğimiz yüksek ivmelere benzer bir ivme, olası bir Erzincan, Bingöl veya Erzurum depreminde ortaya çıkarsa, bu ivmeler Trabzon’da da hissedilebilir. Böyle bir durumda Trabzon’da, şu anda dikkate aldığımız 0.204G ivme değerinin üzerinde bir ivme görülebilir. Bu da, bölgedeki mühendislik yapılarının hasar alma olasılığını oldukça artırır ve bu riskin net bir göstergesidir” diye konuştu.
