Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümünce "Karadeniz Bölgesine Ait Köpeklerin Irk Olarak Tanımlanması Amacıyla Morfolojik ve Genetik Karakterizasyonunun Yapılması" projesi yürütülüyor.
Proje kapsamında "zerdava" ve "Tonya finosu" ırklarının tescili ve kayıt altına alınması için gen haritası araştırılıyor.
Trabzon Zerdava Köpeği Derneği ve Tonya Finosu Koruma ve Yetiştirme Derneği katkılarıyla yürütülen çalışmalarda, köpeklerden alınan kan ve DNA örneklerinden zerdava ve Tonya finosunun safkan köpek ırkı oldukları ve zoolojik özellikleri, coğrafi dağılım ve davranış gibi özellikleri belirlenerek tescillenecek.
Projeyi yürüten ekipte yer alan Zootekni Bölümü öğretim görevlisi Elif Cilavdaroğlu, Trabzon'a gelerek Beşikdüzü ilçesinde faaliyet gösteren derneğin envanterindeki köpeklerle kırsaldaki köylerde bulunan köpekleri inceledi, kan örneği aldı.
Cilavdaroğlu, yerli ırkları korumak ve onları bir değer olarak kazandırmak amacıyla projeyi hayata geçirdiklerini söyledi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yavuz Ünal'ın da yerli ırkların tescillenmesine çok önem verdiğini belirten Cilavdaroğlu, "Derneklerin de destekleriyle verilerimizi aldık. Çalışmalarımızın içeriğinde Tonya finosu ve zerdavanın, bir ırk olarak tescillenmesine yönelik gen haritalaması yapmak için yola çıktık ve aynı zamanda morfolojik özelliklerini de alıyoruz. Bu hayvanlarımızın verileri sonucunda da bu ırklarımızın tescillenmesi, bir ırk olarak kabul edilmesi niyetindeyiz. İnşallah çalışmamız başarılı olur." ifadelerini kullandı.
Beşikdüzü'nde 28 Tonya finosundan kan örneği aldıklarını ifade eden Cilavdaroğlu, daha önce Samsun'da ve Trabzon'da zerdava ırkından örnekler aldıklarını kaydetti.
Tonya Finosu Koruma ve Yetiştirme Derneği Başkanı Eren Aydın da derneklerinin 2017'de Tonya finosunu korumak ve gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla kurulduğunu anlattı.
Tonya finosu ırkının nesli tükenme tehlikesi altında olduğunu dile getiren Aydın, "Yaptığımız çalışma doğrultusunda şu an sayı her geçen gün artıyor. Irk olarak kazandırmak için çalışma yaptık." diye konuştu.
Aydın, Tonya finosunun kürkü beyaz, uzun tüylü ve göğüs kafesinin yeleli, kuyruğunun yuvarlak, kulaklarının küçük ve dik, burnunun siyah olduğunu belirterek, "Irkımızın nesli tükenme tehlikesi altındaydı. Yerli ve milli ırkımızı kazandırmak için çalışma yapıyoruz." dedi.
Bursa Gemlik Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı bünyesindeki Köpek Üretim ve Eğitim Tabur Komutanlığında yetiştirilen zerdava cinsi köpek, mayın, bomba, narkotik madde arama ve canlı kurtarma operasyonları için eğitilen ilk yerli ırk olmuştu.